'جلال الدین محمود'روز شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، افزود: هم اكنون شركت های چینی در پروژه های مختلف عمرانی از جمله احداث تونل شرشر و شهرستان، ترمیم و نوسازی راههای حمل و نقل در استان های ختلان، سغد و بدخشان، احداث خط انتقال فشار قوی 500 كیلووات جنوب و شمال نقش زیادی دارند و این امر حاكی از پیشی گرفتن آن در مقایسه با دیگر رقبا است.

عضو هیات رییسه حزب نهضت اسلامی تاجیكستان، با بیان آنكه چین تاكنون 1.5 میلیارد دلار در بخش های مختلف این كشور سرمایه گذاری كرده، گفت: روسیه در 20 سال استقلال تاجیكستان تنها نیروگاه سنگتوده ـ 1 را در جنوب این كشور راه اندازی كرده و هیچ تلاش دیگری برای رشد و توسعه اقتصاد این كشور انجام نداده است.

وی با اشاره به مذاكرات صورت گرفته میان 'هو جین تائو'رئیس جمهور چین و 'امامعلی رحمان' رئیس جمهور تاجیكستان در پكن و ابراز خرسندی دو طرف از روند روبه رشد مناسبات، گفت: وعده پكن برای احداث یك كارخانه سیمان با سرمایه گذاری 600 میلیون دلار در شهر توس تاجیكستان ناشی از علاقه طرف مقابل به افزایش سهم خود در همكاری های اقتصادی با دوشنبه است.

رییس حزب دمكرات تاجیكستان نیز با بیان آنكه چین می تواند جایگزین روسیه و همكار راهبردی تاجیكستان در مناسبات اقتصادی شود، گفت: روند همكاری ها میان دو كشور حاكی از تحقق این امر است.

'رحمت الله ولیف'تاكید كرد: همكاری های نظامی هیچگاه نمی تواند جایگاه روسیه را در تاجیكستان ارتقا دهد زیرا اساس تمام مناسبات كشورها، بر همكاری های اقتصادی متمركز است.

وی افزود: افزایش سردی روابط میان مسكو و دوشنبه شرایطی را سبب شده تا تاجیكستان دنبال یافتن شریك راهبردی برای حل مشكلات متعدد خود در بخش های مختلف باشد.

براساس آمار رسمی هم اكنون 20 شركت چینی در بخش های انرژی، مخابرات، حمل و نقل و معادن تاجیكستان فعالیت می كنند.

تاجیكستان طرح های مربوط به انرژی، صنایع، كشاورزی، گردشگری و حمل و نقل را از جمله زمینه هایی اعلام كرده است كه سرمایه گذاران خارجی می توانند در آن بخش ها فعالیت كنند.

بنا به گزارش كمیته سرمایه گذاری و اموال دولتی تاجیكستان حجم عمومی سرمایه گذاری مستقیم خارجی در طول سال میلادی گذشته در این كشور بیش از 760 میلیون دلار و 10 درصد آن مربوط به چین بود.

وزارت اقتصاد تاجیكستان اعلام كرده كه بدهی این كشور در حال حاضر به چین به 790 میلیون دلار می رسد و این در حالی است تاجیكستان و اكزیم بانك چین در مرداد ماه سال قبل نیز قرارداد یك وام جدید 790 میلیون دلاری دیگر را با یكدیگر امضا كردند.

به هرحال روند حضور چین در بخش های مختلف اقتصادی ازجمله بخش كشاورزی تاجیكستان در حال گسترش است، بطوری كه بنا به اعلام دولت تاجیكستان، وزارت كشاورزی چین قول داده ظرف مدت پنج سال امنیت غذایی را در این كشور تامین كند.

براساس این همكاری طرف چینی قصد دارد با اجاره اراضی كشاورزی تاجیك ها ضمن تولید انواع غله بخصوص گندم، باغ های میوه این كشور را نیز توسعه دهد.

كارشناسان تاجیك از روند رو به افزایش بدهی های این كشور فقیر آسیای میانه به كشور قدرتمند چین ابراز نگرانی كرده و نسبت به بروز پیامدهای ناگوار این همكاری ها هشدار می دهند.

به نظر می رسد چین با افزایش میزان سرمایه گذاری در اقتصاد تاجیكستان قصد دارد جای پای روسیه را در این كشور تنگ تر كند. چین در سال 2005 میلادی 900 میلیون دلار برای توسعه شبكه های حمل و نقل كشورهای عضو سازمان همكاری شانگهای اختصاص داده بود كه 600 میلیون دلار آن را در تاجیكستان سرمایه گذاری كرد.

این منابع صرف بازسازی جاده 'دوشنبه - چنك' در مرز ازبكستان، خطوط انتقال برق فشار قوی 'لاله زار - ختلان' و 'جنوب - شمال' و ساخت 'تونل شرشر' شد.

چین پیشتر اعلام كرده بود 10 میلیارد دلار اعتبار مالی با نرخ سود پایین برای مقابله با پیامدهای بحران مالی جهان در كشورهای عضو سازمان همكاری شانگهای، اختصاص می دهد و تاجیكستان امیدوار است یك سوم از این منابع را برای ساخت نیروگاه های برق آبی و توسعه راه ها و احداث جاده های جدید دریافت كند.

آساق**ه.ص**1558**1565